Stan gospodarki umożliwiający pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię, w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony,
przy zachowaniu ciągłości (i niezawodności) dostaw i odpowiednich parametrów jakościowych oraz warunków ochrony środowiska, po społecznie akceptowalnych cenach. Bezpieczeństwo energetyczne jest uzależnione od wielu czynników, m.in. wielkości potencjału źródeł energii,
stanu technicznego systemu zaopatrzenia i form własności jego infrastruktury, lokalizacji i stopnia dywersyfikacji i wykorzystania krajowych i zagranicznych źródeł zaopatrzenia (szczególnie złóż gazu ziemnego i ropy naftowej), zróżnicowania bazy paliwowej dla elektroenergetyki i ciepłownictwa, możliwości magazynowania paliw, stopnia rozwoju i przepustowości krajowych
i międzynarodowych połączeń systemów energetycznych (elektroenergetycznego i gazowniczego) oraz warunków wewnętrznej i międzynarodowej stabilności i preferowanych przez państwo mechanizmów rynkowych. Wzrostowi bezpieczeństwa energetycznego sprzyja kreowanie warunków konkurencyjności, rozumianej jako tworzenie jednakowych warunków działalności dla wszystkich uczestników rynku energii, racjonalizacja zużycia energii, poprawa efektywności jej wytwarzania, przesyłania i zużycia oraz rozwój wykorzystania krajowych (szczególnie lokalnych,
w tym odnawialnych) źródeł energii.

Działalność gospodarcza wykonywana przez operatora sytemu przesyłowego lub dystrybucyjnego w ramach świadczonych usług przesyłania lub dystrybucji, polegającą na równoważeniu zapotrzebowania na energie z dostawami pali lub energii.

Transport energii sieciami dystrybucyjnymi w celu dostarczenia ich odbiorcom.

Energia przetworzona w dowolnej postaci.

Energia elektryczna wytwarzana w elektrociepłowniach w skojarzeniu z ciepłem. Energia ta sprzedawana jest na zasadach rynkowych. Firmy sprzedające energię elektryczną odbiorcom końcowym (zakłady energetyczne i przedsiębiorstwa obrotu energią) muszą kupować odpowiednią ilość energii czerwonej (ze sprawnością przemiany chemicznej paliwa na energię elektryczną i ciepło łącznie powyżej 70%) proporcjonalną do całkowitej ilości energii sprzedawanej odbiorcom końcowym. W 2006 r. udział ten stanowi 15 %., a w 2010 będzie to już 16%.

Jest to suma energii zawartej w pierwotnych nośnikach energii. Do nośników, które pozyskuje się bezpośrednio z natury, należą:

• węgiel kamienny energetyczny,
• węgiel kamienny koksowy,
• węgiel brunatny,
• ropa naftowa,
• gaz ziemny wysokometanowy,
• gaz ziemny zaazotowany,
• torf dla celów opałowych,
• drewno opałowe,
• paliwa odpadowe stałe roślinne i zwierzęce,
• odpady przemysłowe stałe i ciekłe,
• odpady komunalne,
• inne surowce wykorzystywane do celów energetycznych (np. metanol, etanol),
• energia wody wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej,
• energia wiatru wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej,
• energia słoneczna wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej lub ciepła,
• energia geotermalna wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej lub ciepła.

Energia wytwarzana w odnawialnych źródłach energii (np. wiatrowych, wodnych czy wykorzystujących biomasę). Pochodząca z nich energia sprzedawana jest na zasadach rynkowych, a obrotowi (na Towarowej Giełdzie Energii S.A. bądź w ramach umów dwustronnych) poddane są tzw. świadectwa pochodzenia (certyfikaty) potwierdzające naturę wyprodukowania energii. Firmy sprzedające energię elektryczną odbiorcom końcowym (zakłady energetyczne i przedsiębiorstwa obrotu energią) muszą wykazać się odpowiednią liczbą posiadanych świadectw pochodzenia energii proporcjonalną do ilości sprzedawanej energii. W 2006 r. muszą one posiadać świadectwa pochodzenia odpowiadające 3,6% całkowitej ilości sprzedanej energii. Udział ten w kolejnych latach będzie stopniowo rósł aż do 9% w 2010 r.

Przedsiębiorstwo organizujące obrót energią prowadzony w formie transakcji giełdowych.

Graficzne przedstawienie zmian obciążenia w funkcji czasu.

Różnica potencjałów (rodzaj elektrycznego ciśnienia) pomiędzy dwoma punktami w obwodzie, mierzony w woltach (V).

Podstawowa jednostka poszanowania energii. Negawat jest równy watowi zaoszczędzonej, niewyprodukowanej energii. Pojęcie negawata zostało wprowadzone w latach 70-tych przez Amory Lovinsa z Rocky Mountain Institute.

Negocjowany dostęp do sieci przesyłowych, którego warunki strony określają w drodze indywidualnych negocjacji.

Działalność gospodarcza polegajaca na handlu hurtowym albo detalicznym paliwami lub energią.

Każdy, kto otrzymuje lub pobiera energię elektryczną na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym.

Odbiorca końcowy dokonujący zakupu energii wyłącznie w celu zużycia jej w gospodarstwie domowym.

Odbiorca dokonujący zakupu na własny użytek.

Źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalne, fal, prądów morskich, spadku rzek oraz energie pozyskiwaną z biomasy, biogazu wysypiskowego, a także z biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szczątków roślinnych i zwierzęcych.

Przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję na przesyłanie i dystrybucję paliw gazowych albo energii elektrycznej”, odpowiedzialne za ruch sieciowy sieci rozdzielczej na obszarze kraju określonym w koncesji. Na polskim rynku energii rolę operatorów sieci rozdzielczej spełniają generalnie zakłady energetyczne (spółki dystrybucyjne), które posiadają i zarządzają siecią rozdzielczą (do 110 kV).

Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem paliw gazowych lub energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy w systemie przesyłowym gazowym albo systemie przesyłowym elektroenergetycznym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci przesyłowej,
w tym połączeń z innymi systemami gazowymi albo innymi systemami elektroenergetycznymi.

Oznacza zakup energii elektrycznej przez uprawnionego odbiorcę u innego dostawcy niż przedsiębiorstwo sieciowe, do którego jest fizycznie podłączony.

Podstawowy akt prawny regulujący stosunki na polskim rynku energii elektrycznej, charakteryzujący również podstawowe prawa i obowiązki uczestników tego rynku, w tym klientów indywidualnych zakładów energetycznych (gospodarstw domowych). Ustawa Prawo Energetyczne została uchwalona 10 kwietnia 1997 roku i do chwili obecnej podlegała licznym nowelizacjom (ostatnia
z dnia 4 marca 2005 roku). Ustawa określa zasady kształtowania polityki energetycznej państwa, zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii, w tym ciepła, oraz działalności przedsiębiorstw energetycznych, a także określa organy właściwe w sprawach gospodarki paliwami i energią.

Przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z 19 listopada 1999r. - Prawo działalności gospodarczej posiadający koncesję na wytwarzanie lub obrót paliwami ciekłymi, wydaną na podstawie przepisów ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1054), zajmujący się produkcją, importem lub komponowaniem i wprowadzaniem do obrotu paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych.

Każdy podmiot gospodarczy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i handlu energią.

Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wyłącznie obrotem energią

Przedsiębiorstwo realizujące dwa lub więcej rodzaje działalności w zakresie wytwarzania, przesyłu lub dystrybucji energii elektrycznej.

Transport energii elektrycznej siecią przesyłową wysokiego napięcia (220 i 400 kV) od wytwórców do dystrybutorów. W Polsce sieć przesyłowa należy do Polskich Sieci Elektroenergetycznych, a zarządza nią operator systemu przesyłowego - firma PSE-Operator SA.

Jest to odcinek sieci energetycznej służący do połączenia instalacji elektrycznej odbiorcy z siecią energetyczną.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wypełniający zadania przypisane mu w prawie energetycznym. Zajmuje się m.in. wydawaniem koncesji przedsiębiorstwom energetycznym oraz zatwierdzaniem taryf dla energii.

Regulowany, tj. wykonywany na podstawie zatwierdzonych taryf za usługi przesyłowe, dostęp stron trzecich do sieci.

Rynek, na którym operator systemu przesyłowego dokonuje zakupów bądź sprzedaży energii (będąc stroną wszystkich transakcji bilansujących) w celu zrównoważenia popytu i podaży; potrzeba istnienia rynku bilansującego wynika z faktu, że podmiot uczestniczący w obrocie nie zawsze ma możliwości dostosowania swoich rzeczywistych dostaw lub odbioru energii elektrycznej do aktualnej pozycji kontraktowej w poszczególnych przedziałach czasowych.
Cena energii na rynku bilansującym jest wyznaczana w oparciu o transakcje zawarte na tym rynku na podstawie ofert składanych przez wytwórców energii a na bardziej rozwiniętych formach rynku bilansującego również w oparciu o oferty odbiorców dysponującymi urządzeniami z możliwościami zmian poboru mocy.

Są częścią rynku energii, w której handel energią dokonywany jest w obrębie sieci rozdzielczych
tj. sieci o napięciach 110 kV i niższych.
Na rynku lokalnym wytwarza się około 33 % energii.

Instalacje połączone i współpracujące ze sobą, służące do przesyłania lub dystrybucji energii, należące do przedsiębiorstwa energetycznego.

Sieci służące do przesyłu energii elektrycznej o napięciu wyższym niż 110 kV (220 kV i 400 kV).

Sieci służące do przesyłu energii elektrycznej o napięciu nie wyższym niż 110 kV.

Sieć elektroenergetyczna wysokich, średnich i niskich napięć, za której ruch sieciowy jest odpowiedzialny operator systemu dystrybucyjnego.

Koncesjonowane przedsiębiorstwo energetyczne, które sprzedaje gaz lub energię elektryczną odbiorcy.

Przedsiębiorstwo zobowiązane do świadczenia usług kompleksowych odbiorcom końcowym nie korzystającym z prawa wyboru sprzedawcy. Możliwość wyznaczania sprzedawców z urzędu dla odbiorców energii elektrycznej i gazu ziemnego wynika z postanowień nowych dyrektyw: elektrycznej 2003/54/WE i gazowej 2003/55/WE. Wyznaczenie sprzedawców z urzędu jest jednym ze środków, jakie mogą zostać podjęte przez państwa członkowskie w celu ochrony interesów odbiorców końcowych i zapewnienia wysokiego stopnia ochrony konsumenta. Sprzedawcy
z urzędu mogą zostać wyłonieni w drodze przetargu lub wyznaczeni decyzją właściwego organu.
W dokumencie wyznaczającym sprzedawcę z urzędu określone zostają przedsiębiorstwa zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją paliw gazowych lub energii elektrycznej, których odbiorcy, nie mający prawa wyboru dostawcy energii elektrycznej lub paliw gazowych lub nie korzystający
z tego prawa, mogą nabywać paliwa gazowe lub energię elektryczną od danego dostawcy z urzędu na podstawie umów. Przy czym przedsiębiorstwo energetyczne, wyznaczone jako dostawca
z urzędu ma obowiązek zawierania umów kompleksowych z tymi odbiorcami.
Przedsiębiorstwa zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją energii elektrycznej lub paliw gazowych mają obowiązek zawierania umów przesyłowych z funkcjonującymi na jego obszarze dostawcami
z urzędu działającymi na rzecz odbiorców, którym świadczą usługi kompleksowe.

Pokrywanie kosztów dotyczących jednego rodzaju prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności gospodarczej lub jednej z grup taryfowych odbiorców usług, przychodami pochodzącymi z innego rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej lub od innej taryfowej grupy odbiorców.

Dokument potwierdzający wytworzenie energii w odnawialnym źródle energii; celem wydawania świadectwa pochodzenia jest ułatwienie obrotu energią „zieloną” poprzez zagwarantowanie nabywcy, że dana porcja energii została wytworzona w oparciu o odnawialne nośniki energii.

"Taryfa dla energii elektrycznej" jest to wydawane co roku zestawienie zawierające aktualne ceny na towary i usługi oferowane przez Zakład Energetyczny.
"Taryfą" nazywa się często także grupę odbiorców Zakładu Energetycznego rozliczanych według tych samych zasad i po jednakowych cenach. Wszyscy odbiorcy obsługiwani przez Zakład Energetyczny zostali podzieleni na grupy nazywane właśnie "grupami taryfowymi" lub "taryfami". Stawki opłat są jednostkowymi cenami za świadczone usługi, a więc przesyłanie towaru i rozliczanie zużycia. Taryfa, która jest opracowywana przez przedsiębiorstwo energetyczne, musi być zatwierdzona przez prezesa URE. Dopiero wtedy stosuje się ją wobec odbiorców energii.

Zakup energii przez odbiorcę bezpośrednio w przedsiębiorstwie sieciowym, do którego jest on fizycznie podłączony; przedsiębiorstwo sieciowe ma obowiązek zawarcia umowy na sprzedaż energii elektrycznej z odbiorcą energii elektrycznej przyłączonym do jego sieci; uczestnicząc
w obrocie taryfowym odbiorca chroniony jest od ryzyka związanego z transakcjami zakupu energii od wytwórców.

Zasada dostępu stron trzecich do sieci, umożliwiająca zakup energii od dowolnego sprzedawcy.

Liczniki i połączone z nimi urządzenia pomiarowe, służące do przeprowadzania pomiarów zużycia gazu lub energii u odbiorców.

Umowa cywilno-prawna zawierana pomiędzy ZE, a podmiotem przyłączanym do sieci. Zawiera ona postanowienia dotyczące: ilości przesyłanych paliw gazowych, energii elektrycznej albo ciepła oraz miejsca ich dostarczania, standardów jakościowych, warunków zapewnienia niezawodności
i ciągłości dostarczania, sposobu ustalania stawek opłat i warunków wprowadzania ich zmian
dla określonej w taryfie grupy odbiorców, sposobu rozliczeń, odpowiedzialności stron za niedotrzymanie warunków umowy, okresu jej obowiązywania i warunków rozwiązania.
Umowa przyłączeniowa stanowi podstawę do rozpoczęcia realizacji prac projektowych
i budowlano-montażowych wymaganych przy przyłączaniu.

Umowa cywilno-prawna zawierana pomiędzy sprzedawcą (Zakładem Energetycznym, Przedsiębiorstwem obrotu energią), a odbiorcą energii, na postawie której odbywa się sprzedaż energii elektrycznej. Umowa sprzedaży energii powinna zawierać co najmniej postanowienia dotyczące: ilości sprzedaży paliw gazowych, energii elektrycznej albo ciepła w podziale na okresy umowne, sposobu ustalania cen i warunków wprowadzania ich zmian, sposobu rozliczeń, odpowiedzialności stron za niedotrzymanie warunków umowy, okresu jej obowiązywania
i warunków rozwiązania.

Usługa świadczona na podstawie umowy zawierającej postanowienia umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usługi przesyłania lub dystrybucji energii.

Ciepło spalania zmniejszone o ciepło parowania wody powstałej z paliwa podczas jego spalania.

Potoczne określenie wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła w oparciu o proces wspólnego, jednoczesnego, przeprowadzanego w jednym urządzeniu spalania biomasy lub biogazu z innymi paliwami. Część energii wyprodukowanej w powyższy sposób może być uznana za energię wytworzoną w odnawialnym źródle energii. Ilość tę ustala się na podstawie następującego wzoru:
Eo = ((suma(i->n) Mbi * Wbi) / (suma(i->n) Mbi * Wbi + suma(i->m) Mki * Wki)) * E
gdzie poszczególne symbole oznaczają:

• Eo - ilość energii elektrycznej lub ciepła zaliczonych do energii wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii [w MWh lub GJ]
• E - ilość energii elektrycznej lub ciepła wytworzonych w jednostce wytwórczej, w której jest spalana biomasa lub biogaz wspólnie z innymi paliwami [w MWh lub GJ]
• Mbi - masę spalonej w jednostce wytwórczej biomasy lub biogazu [w Mg]
• Mki - masę spalonych w jednostce wytwórczej innych rodzajów paliw [w Mg]
• Wbi - wartości opałowe biomasy lub biogazu spalonych w jednostce wytwórczej, obliczone w sposób określony w Polskich Normach [w M J/Mg]
• Wki - wartości opałowe innych niż określone w symbolu Wbi paliw spalonych w jednostce wytwórczej, obliczone w sposób określony w Polskich Normach [w MJ/Mg]
• n - liczbę rodzajów biomasy lub biogazu spalonych w jednostce wytwórczej
• m - liczbę rodzajów innych paliw spalonych w jednostce wytwórczej

W celu zgromadzenia danych wymienionych we wzorze niezbędne jest stosowanie odpowiednich układów pomiarowych umożliwiających ustalenie masy zużywanych paliw oraz ich wartości opałowej w sposób nie budzący wątpliwości.

Napięcie wyższe od 30 kV i nie wyższe niż 110 kV.